Chiều 25/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận về bổ sung hình thức đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam.
Tại tờ trình Chính phủ gửi Quốc hội, Chính phủ kiến nghị Quốc hội chấp thuận bổ sung hình thức đầu tư khác (như: đầu tư theo đối tác công tư - PPP, đầu tư kinh doanh…) cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, bên cạnh hình thức đầu tư công vào Nghị quyết kỳ họp thứ 9.
Chính phủ sẽ lựa chọn hình thức đầu tư, nhà đầu tư theo quy định; trường hợp có cơ chế, chính sách khác vượt thẩm quyền, báo cáo Quốc hội. Theo Chính phủ, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam được Bộ Chính trị thống nhất chủ trương đầu tư theo hình thức đầu tư công và Quốc hội đã duyệt chủ trương đầu tư, hình thức đầu tư công tại Nghị quyết 172 ngày 30/11/2024.
Tại thời điểm này, chưa có nhà đầu tư quan tâm, đề xuất đầu tư dự án. Tuy nhiên, sau khi Nghị quyết 68 về đột phá phát triển kinh tế tư nhân được thông qua, quá trình triển khai dự án, Chính phủ nhận được đề xuất đầu tư dự án của một số nhà đầu tư.
Cụ thể, theo văn bản gửi Thủ tướng ngày 6/5, Công ty VinSpeed đề xuất đầu tư đường sắt cao tốc Bắc Nam bằng hình thức đầu tư trực tiếp, không qua PPP hay đầu tư công. VinSpeed cam kết tự thu xếp 20% vốn (khoảng 12,27 tỷ USD), phần còn lại 80% (khoảng 49 tỷ USD) đề nghị Nhà nước cho vay không lãi suất trong 35 năm.
Doanh nghiệp cam kết trả nợ đầy đủ, đúng hạn. Ngoài ra, VinSpeed đề xuất Nhà nước thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và bàn giao mặt bằng sạch để công ty triển khai dự án. Công ty cũng kiến nghị được chỉ định làm chủ đầu tư các khu đô thị, bất động sản quanh ga đường sắt tốc độ cao và đề nghị nhiều cơ chế ưu đãi: miễn thuế thiết bị, phương tiện; thời gian hoạt động 99 năm; giá vé thấp hơn 60-70% so với giá trần vé máy bay...
Khoảng ba tuần sau, Tập đoàn Trường Hải (Thaco) cũng gửi văn bản đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao với tổng mức hơn 1,5 triệu tỷ đồng (khoảng 61,35 tỷ USD), chưa bao gồm chi phí đền bù, tái định cư - phần này Thaco đề xuất tách thành dự án riêng do Nhà nước thực hiện.
Thaco cho biết sẽ góp 20% tổng vốn, tương đương gần 12,3 tỷ USD, phần còn lại khoảng 49 tỷ USD vay từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.
Doanh nghiệp đề nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong 30 năm. Thaco sẽ lập công ty dự án, giữ cổ phần chi phối, không chuyển nhượng cổ phần hay quyền khai thác cho nhà đầu tư nước ngoài.
