Từ ngày 5-12/5, nhận lời mời của các nhà lãnh đạo các nước, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng phu nhân sẽ thăm cấp nhà nước Kazakhstan, Azerbaijan, Belarus, thăm chính thức Nga và dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng.
Nhân dịp này, Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam G.S. Bezdetko trả lời phỏng vấn của Báo Điện tử VTC News về ý nghĩa chuyến thăm cũng như các định hướng hợp tác trong tương lai giữa hai nước.
- Thưa Đại sứ, việc Tổng Bí thư Việt Nam thăm Nga vào thời điểm này có ý nghĩa như thế nào?
Chúng tôi coi chuyến thăm Liên bang Nga sắp tới của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm là sự kiện có ý nghĩa then chốt trong chương trình tiếp xúc song phương ở cấp cao nhất trong năm nay.
Điều đặc biệt quan trọng là sự kiện này diễn ra trong bối cảnh hai nước chúng ta đang tổ chức lễ kỷ niệm những sự kiện quan trọng, những ngày đáng nhớ trong lịch sử, trong đó có kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Nga - Việt Nam, Nga kỷ niệm 80 năm Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại và Việt Nam kỷ niệm 50 năm Giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước.
Chúng tôi coi sự tham dự của Nhà lãnh đạo Đảng cao nhất của Việt Nam trong các sự kiện kỷ niệm ngày lễ lớn ở Moskva là bằng chứng cho thấy sự thống nhất quan điểm của Liên bang Nga và Việt Nam về các quá trình đang diễn ra trên thế giới hiện nay, về kết cục của Chiến tranh thế giới thứ hai và việc không thể viết lại hoặc làm sai lệch lịch sử với toan tính vụ lợi chính trị. Chúng tôi đánh giá cao cử chỉ này của lãnh đạo Việt Nam.
Chúng tôi hy vọng rằng các nhà lãnh đạo của hai nước sẽ thảo luận thực chất về toàn bộ các vấn đề hiện tại trong chương trình nghị sự song phương, tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác thực tế và giải quyết các vấn đề còn tồn tại. Chúng tôi đang tích cực chuẩn bị cho các cuộc gặp và đàm phán sắp tới. Chúng tôi hy vọng rằng, thông qua các cuộc gặp này, hai bên sẽ đạt được những thỏa thuận cụ thể nhằm tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Nga - Việt trong các lĩnh vực then chốt.
Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam G.S. Bezdetko. (Ảnh: Đại sứ quán Nga)
- Thưa Đại sứ, việc lần đầu tiên Việt Nam cử đoàn tham gia duyệt binh Ngày Chiến thắng có ý nghĩa gì? Ngoài hoạt động duyệt binh, các đơn vị có tham gia các hoạt động giao lưu nào khác không?
Nga và Việt Nam có mối quan hệ hữu nghị và hợp tác lâu dài cùng có lợi, bao gồm cả trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh. Quan hệ giữa hai nước được đánh giá là quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ở mức cao nhất. Chính vì thế, chúng tôi quyết định mời các đơn vị của Quân đội Nhân dân Việt Nam tham dự cuộc duyệt binh trên Quảng trường Đỏ. Chúng tôi rất trân quý các bạn Việt Nam đã hưởng ứng tích cực đối với quyết định này của chúng tôi.
Hàng triệu người trên toàn thế giới sẽ theo dõi cuộc duyệt binh mừng Chiến Thắng rất trọng thể trên Quảng trường Đỏ có sự tham gia của các quân nhân Việt Nam. Điều này thêm một lần nữa khẳng định sự thống nhất quan điểm giữa Nga và Việt Nam về các vấn đề quan trọng trong lịch sử thế giới.
- Đại sứ đánh giá thế nào về tiềm năng hợp tác giữa Nga và Việt Nam trong giai đoạn mới?
Quan hệ Nga - Việt trải qua chặng đường dài và vẻ vang. Quan hệ đó được xây dựng trên nền tảng vững chắc mà các thế hệ đi trước xây dựng trong những năm tháng gian khổ đấu tranh giành độc lập, tự do cho đất nước của nhân dân Việt Nam.
Trong giai đoạn hiện nay, quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Liên bang Nga và Việt Nam đang phát triển vững chắc trên cơ sở tình hữu nghị truyền thống và kinh nghiệm hợp tác phong phú tích lũy được trong nhiều thập kỷ trước. Các lĩnh vực hợp tác chính bao gồm thương mại và đầu tư, quốc phòng và an ninh, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, trao đổi nhân đạo và văn hoá.
Hiện nay, hợp tác kinh tế có tầm quan trọng đặc biệt. Bất chấp tình hình quốc tế khó khăn và các lệnh trừng phạt gắt gao, kim ngạch thương mại giữa hai nước vẫn tăng trưởng đều đặn, ngày càng cân bằng và đa dạng hơn. Đơn cử, đến năm 2024, kim ngạch thương mại Nga - Việt tăng 26% và đạt khoảng 4,6 tỷ USD. Xu hướng này vẫn tiếp tục trong năm nay.
Chúng tôi coi Việt Nam không chỉ là đối tác quan trọng trong quan hệ song phương mà còn là “cầu nối” để thúc đẩy hợp tác của Nga với các nước Đông Nam Á khác. Các công ty của Nga trong lĩnh vực năng lượng, khai khoáng và nông nghiệp quan tâm đến việc thiết lập hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp Việt Nam.
Tất nhiên, Hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU) và Việt Nam đóng vai trò quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng các mối quan hệ kinh doanh cùng có lợi trong cộng đồng doanh nghiệp. Vào cuối tháng 5 năm nay sẽ là ngày kỷ niệm 10 năm ký kết Hiệp thương mại tự do giữa EAEU và Việt Nam.
Hình ảnh các chiến sĩ Việt Nam tham gia sơ duyệt tại Quảng trường Đỏ. (Ảnh: VOV, Quân đội Nhân dân)
Chúng tôi ủng hộ việc tăng cường hợp tác giữa EAEU, ASEAN, SCO và các cấu trúc đa phương khác hoạt động trong không gian Á-Âu. Chúng tôi tin rằng việc kết hợp những nỗ lực hợp tác như vậy không chỉ góp phần vào việc hình thành Quan hệ đối tác Á-Âu mở rộng được thiết lập theo sáng kiến của Tổng thống V.V. Putin vào năm 2015 mà còn cho phép chúng ta tiến tới thiết lập cấu trúc an ninh Á-Âu bình đẳng và không chia tách.
Trong số các lĩnh vực trọng tâm của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Nga-Việt Nam có lĩnh vực nhiên liệu và năng lượng. Trong hơn bốn thập kỷ qua, Liên doanh Vietsovpetro là đơn vị chủ lực. Trong khuôn khổ dự án này, Công ty Zarubezhneft của Nga và Công ty Petrovietnam của Việt Nam đang khai thác có hiệu quả các mỏ dầu và khí đốt trên thềm lục địa của Việt Nam, còn doanh nghiệp “đối ứng” là Rusvietpetro cũng đang hoạt động tại Khu tự trị Nenets của Liên bang Nga. Gazprom - Công ty sản xuất khí đốt tự nhiên hàng đầu thế giới, cũng có mặt tại Việt Nam.
Chúng tôi hoan nghênh các dự án hợp tác trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp có tỷ lệ công nghệ hiện đại và tiên tiến cao. Một ví dụ về sự hợp tác như vậy là xí nghiệp lắp ráp xe GAZ thương hiệu Nga tại Đà Nẵng mà hiện nay một số xe trong số đó đã được xuất khẩu sang các nước láng giềng.
Tập đoàn nhà nước Rosatom đang triển khai dự án xây dựng Trung tâm Khoa học và Công nghệ Hạt nhân tại Việt Nam và sẵn sàng tham gia xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Điều này đặc biệt quan trọng khi lãnh đạo Việt Nam vừa quyết định tái khởi động chương trình phát triển năng lượng hạt nhân thành một ngành riêng biệt của nền kinh tế quốc dân.
Các hoạt động nhiều năm của Trung tâm nghiên cứu và công nghệ nhiệt đới Việt-Nga - nơi tiến hành nghiên cứu độc đáo trong các lĩnh vực y học, sinh thái và khoa học vật liệu, rất xứng đáng được tôn vinh.
Đoàn công tác Bộ KH&CN Việt Nam làm việc với Tập đoàn Rosatom, tháng 9/2024. (Ảnh: Báo Chính phủ)
Theo truyền thống, Nga và Việt Nam hợp tác chặt chẽ trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo. Việc đào tạo công dân Việt Nam tại các trường đại học Nga bằng ngân sách liên bang trong khuôn khổ hạn ngạch 1.000 người do Chính phủ Liên bang Nga phân bổ hàng năm đã chứng tỏ thành công của lĩnh vực hợp tác này.
Dự án xây dựng một trường học tiếng Nga tại Hà Nội đang được tiến hành. Các hoạt động giao lưu văn hóa đang diễn ra sôi nổi. Ở Việt Nam, người dân yêu mến và trân quý văn hóa Nga, còn người Nga cũng rất quan tâm đến nghệ thuật nguyên bản của Việt Nam.
Chúng tôi nhận thấy triển vọng to lớn trong sự phát triển ngành du lịch. Các khu nghỉ dưỡng của Việt Nam rất được người Nga ưa chuộng. Hợp tác du lịch giữa hai nước được Chính phủ Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi khi cấp chế độ miễn thị thực cho công dân Nga lưu trú tới 45 ngày. Tần suất và phạm vi địa lý của các chuyến bay giữa hai nước chúng ta đang ngày càng mở rộng.
Vào cuối tháng 3 năm nay, sau ba năm tạm dừng, Hãng hàng không Aeroflot của Nga nối lại các chuyến bay thẳng từ Moskva đến Cam Ranh. Đường bay thẳng Hà Nội-Moskva sẽ được khai trương trong tương lai gần. Tôi tin chắc rằng điều này sẽ làm tăng đáng kể lượng khách du lịch từ Nga tới Việt Nam và sẽ đạt mức của năm 2019, khi số lượng khách du lịch của chúng tôi vượt quá 630 nghìn người.
Tôi không thể không ghi nhận sự phát triển quan hệ giữa các khu vực của Nga và Việt Nam. Trong đó, Saint Petersburg, Tatarstan, Kaluga và Ulyanovsk đặc biệt tích cực trong vấn đề này.
Nhìn chung, chúng tôi thấy có nhiều điều kiện thuận lợi để tăng cường hợp tác Nga-Việt sâu rộng trên nhiều lĩnh vực. Chúng tôi lạc quan nhìn về tương lai. Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với các bạn Việt Nam để khai thác tiềm năng của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình và thịnh vượng.
Lãnh đạo Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa chào đón du khách Nga. (Ảnh: VOV)
- Theo Đại sứ, trong bối cảnh căng thẳng thương mại và tình hình thế giới nhiều biến động, Việt Nam và Nga sẽ có những hướng hợp tác nào để thích ứng?
Người Việt Nam có câu “dĩ bất biến ứng vạn biến”. Không thể không đồng ý với câu nói này. Quan hệ hữu nghị truyền thống và đối tác chiến lược toàn diện giữa Nga và Việt Nam được xây dựng trên nền tảng của nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước, không phụ thuộc vào sự biến động chính trị nhất thời.
Sự mở rộng không ngừng quan hệ hợp tác nhiều mặt đáp ứng lợi ích cơ bản của nhân dân hai nước. Chúng tôi sẵn sàng tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực năng lượng và an ninh lương thực, hợp tác kỹ thuật quân sự, giao thông vận tải, sản xuất công nghiệp và nông nghiệp, y học và chăm sóc sức khỏe, công nghệ cao và chuyển đổi số, xây dựng cơ sở hạ tầng, hậu cần, giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực.
Thật đáng mừng là bất chấp những rào cản trừng phạt gắt gao, quan hệ thương mại và kinh tế của chúng ta nhìn chung vẫn phát triển ổn định. Một trong những nhiệm vụ quan trọng trong tương lai gần là phát triển các cơ chế thanh toán bền vững bằng đồng nội tệ quốc gia để tạo điều kiện gia tăng khối lượng thương mại song phương, đầu tư và lưu lượng khách du lịch.
- Xin Đại sứ cho biết, Nga quan tâm hợp tác vấn đề gì ở Việt Nam? Nga có những kế hoạch hợp tác quan trọng trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh?
Hợp tác Nga-Việt đã phát triển trong nhiều thập kỷ. Với sự hỗ trợ của Liên Xô và tiếp đến là của Liên bang Nga, nhiều cơ sở công nghiệp, cơ sở hạ tầng và nhiều ngành công nghiệp được xây dựng tại Việt Nam, đào tạo đội ngũ nhân sự có trình độ cao, nhiều người trong số họ hiện vẫn giữ các vị trí lãnh đạo quan trọng.
Mối quan hệ của chúng ta trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh có lịch sử lâu dài. Chúng tôi đã cung cấp hỗ trợ toàn diện cho Việt Nam trong những năm đấu tranh giành tự do, độc lập và sau đó là công cuộc xây dựng hòa bình. Hiện nay, chúng ta tiếp tục hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực này, không nhằm vào các nước thứ ba mà được xây dựng trên cơ sở các nghĩa vụ quốc tế của hai quốc gia và lợi ích cơ bản của Nga và Việt Nam nhằm ứng phó với các thách thức và mối đe dọa truyền thống cũng như mới.
Chúng ta luôn có khả năng và điều kiện để giúp đỡ nhau. Việc tăng cường từng bước quan hệ đối tác chiến lược toàn diện đáp ứng đầy đủ nguyện vọng của nhân dân Nga và Việt Nam, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững và nhiều mặt trong khu vực cũng như trên toàn thế giới.
- Nga đánh giá thế nào về tiềm năng của chính sách đối ngoại Việt Nam trong việc trở thành trung gian hòa giải cho các vấn đề khu vực và quốc tế?
Việt Nam là quốc gia đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh, hiểu rõ hơn ai hết tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình và ổn định. Không phải ngẫu nhiên mà việc thiết lập quan hệ hữu nghị với tất cả các nước mà không có ngoại lệ đã trở thành hòn đá tảng trong chính sách đối ngoại của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Là một nhà ngoại giao, tôi không thể không ghi nhận thành công của các đồng nghiệp Việt Nam tại các tổ chức quốc tế hàng đầu.
Tôi tin tưởng rằng Việt Nam, với tư cách là thành viên có trách nhiệm và chủ động của cộng đồng quốc tế, có khả năng đóng góp đáng kể vào việc đảm bảo hòa bình, phát triển và thịnh vượng trên phạm vi toàn cầu, bao gồm đóng vai trò trung gian để giải quyết các cuộc khủng hoảng và xung đột hiện nay.
- Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ.
Phương Anh
