Những điểm sáng của mô hình mới
Mô hình chính quyền 2 cấp ở Hà Nội đã bước đầu phát huy hiệu quả, mang lại sự tiện lợi rõ rệt cho người dân, đặc biệt nhận được sự quan tâm hỗ trợ từ cấp thành phố. Chị Nguyễn Thị Hồng, một người dân tại xã Trần Phú, chia sẻ rằng nhiều thủ tục trước đây phải lên huyện cách gần 20 cây số thì nay chỉ cần đến xã, đi lại chỉ 2 cây số. Thời gian trả kết quả cũng được cam kết đúng hạn, khiến người dân rất hài lòng.
“Mặc dù đi gần, thủ tục làm nhanh song hôm nay tôi đi làm thủ tục nhận con nuôi vẫn không kê khai được online, phải lên xã kê khai bằng tay và đến đây được cán bộ hướng dẫn tận tình nên thủ tục được thực hiện nhanh và đúng qui định, chị Hồng kiến nghị nếu cải thiện được làm online nữa thì là ổn”, chị Hồng chia sẻ.
Ông Lê Đức Tùng, Phó Chủ tịch UBND xã Trần Phú, Hà Nội cho biết, khi vận hành chính quyền 2 cấp, thành phố rất quan tâm, đã cử người hỗ trợ trực tuyến, lập nhiều nhóm Zalo để hỗ trợ tất cả các lĩnh vực như hộ tịch, kinh doanh, đất đai. Thành phố cũng hỗ trợ về cổng thông tin điện tử, giải quyết vướng mắc online và thường xuyên tập huấn chuyên môn.
Sau 2 tuần triển khai, cổng dịch vụ công của Hà Nội đã được tích hợp với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, tạo sự thông suốt trong hệ thống. Giải quyết thủ tục hành chính, điểm phục vụ hành chính công xã Trần Phú tiếp nhận và giải quyết gần 3000 thủ tục hành chính; tiếp nhận khoảng 200 Công dân/ngày. Vào những ngày cao điểm (ngày 07/7 và 08/7) tiếp nhận 600 Công dân/ngày.
Bên cạnh những thuận lợi, xã Trần Phú vẫn đối mặt với một số khó khăn, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến hệ thống công nghệ thông tin và cơ sở vật chất.
Ông Tùng cho biết, hệ thống phần mềm đang dần được hoàn thiện, do vậy đôi khi chưa ổn định trong quá trình tra cứu và giải quyết thủ tục. Bên cạnh việc giải quyết thủ tục hành chính online, cán bộ tại điểm phục vụ hành chính công Trần Phú với tinh thần phục vụ nhanh nhất, vượt qua các khó khăn vướng mắc về phần mềm để hỗ trợ kê khai và giải quyết thủ tục hành chính bằng hình thức kép “vừa online vừa ký trực tiếp”.
Do vậy, với số lượng hồ sơ nhiều nhưng tất cả các thủ tục hành chính của công dân được giải quyết trước và đúng thời hạn theo quy định.
Tương tự, chị Vũ Thị Thơm ở xã Hòa Chính (trước đây) lên trung tâm phục vụ hành chính công xã Hòa Phú để làm đơn xin mở đăng ký kinh doanh nhỏ lẻ tại nhà. Chị Thơm cho biết, ở nhà đã nhập vào cổng dịch vụ quốc gia nhưng không được, chị đành lên xã Hòa Phú để nhờ cán bộ xã tư vấn, nhập hộ.
Khi đến đây, chị được các đoàn viên thanh niên kê khai hộ bằng tay và nộp vào bộ phận một cửa để thực hiện thủ tục.
Ông Đỗ Xuân Tình, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Phú cho biết, để vận hành chính quyền 2 cấp, công tác chuẩn bị kỹ lưỡng trước ngày 1/7 cùng sự chỉ đạo sát sao từ thành phố đã giúp giảm đáng kể sự bỡ ngỡ cho cả người dân và cán bộ khi triển khai mô hình mới. Đặc biệt, đối với người dân xã Hòa Phú, mô hình này đã rút ngắn đáng kể quãng đường di chuyển để thực hiện các thủ tục hành chính. Trước đây, người dân ở xã Hòa Phú (phía nam huyện Chương Mỹ) phải đi từ 15 đến 18km lên trung tâm huyện, thì nay họ chỉ cần di chuyển tối đa 4-5km đến trung tâm phục vụ hành chính công đặt tại xã.
Một trong những điểm thuận lợi lớn nhất là việc mở rộng thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính tại cấp xã. Theo ông Tình, trước đây xã chỉ thực hiện một số bước các thủ tục liên quan đến đất đai như đăng ký hay cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, còn phần lớn là phối hợp với cấp huyện, nay thẩm quyền được phân về xã thực hiện toàn bộ quy trình từ đầu đến cuối, giúp người dân dễ dàng, thuận tiện hơn rất nhiều.
Ông Đỗ Xuân Tình cho biết thêm, sự thuận tiện này được thể hiện rõ qua số liệu của trung tâm phục vụ hành chính công xã Hòa Phú tiếp nhận trung bình trên 100 hồ sơ mỗi ngày, và trong 2 tuần hoạt động đầu tiên, tổng số hồ sơ đã lên tới gần 1.300. Nhiều thủ tục được giải quyết rất nhanh chóng, thậm chí chỉ trong vài tiếng đồng hồ.
Vượt thách thức để vận hành chính quyền 2 cấp
Mô hình chính quyền 2 cấp đang bước đầu cho thấy hiệu quả nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức ban đầu về hệ thống công nghệ và cơ sở vật chất. Tuy nhiên, các xã như Hòa Phú và Trần Phú đã linh hoạt ứng phó, nâng cao chất lượng phục vụ người dân.
Đối diện với trục trặc Cổng dịch vụ công quốc gia và trụ sở cũ, Hòa Phú đã áp dụng tinh thần "không để chờ trục trặc". Cán bộ xã xử lý hồ sơ trực tiếp, ký tay thay vì ký số, sau đó mới cập nhật lên hệ thống, đảm bảo không ảnh hưởng đến tiến độ của người dân.
Không chỉ khắc phục tồn tại, lãnh đạo xã thường xuyên túc trực ký duyệt hồ sơ, thậm chí làm việc ngoài giờ cho các trường hợp khẩn cấp như thủ tục khai tử. Xã cũng chú trọng đón tiếp, hướng dẫn người dân bằng cán bộ, đoàn viên thanh niên và biển chỉ dẫn rõ ràng.
Để khắc phục lỗi hệ thống và triển khai nhiều giải pháp linh hoạt, xã áp dụng giải pháp kép "online và thủ công" để đảm bảo giải quyết công việc đúng hạn trong khi chờ khắc phục lỗi hệ thống.
Cụ thể như tại xã Trần Phú, để giảm tải, xã Trần Phú đã sắp xếp không gian và phân luồng dịch vụ rõ ràng, chia thành các bộ phận tiếp nhận, trả kết quả và thanh toán. Người dân có thể chờ trong phòng tiếp công dân có điều hòa, và cán bộ sẽ mang kết quả ra trả. Xã còn bố trí đoàn viên thanh niên hỗ trợ kê khai cho người lớn tuổi, người khuyết tật. Sắp tới, xã hướng tới việc đoàn viên thanh niên sẽ đi trả kết quả tận nhà để giảm tải.
Với những nỗ lực này, cả Hòa Phú và Trần Phú nói riêng, các xã ngoại thành của Hà Nội nói chung đang từng bước vượt qua thách thức, nâng cao hiệu quả phục vụ người dân, dù vẫn còn nhiều việc phải làm.
