Trong một tuần đầy khó khăn trên mặt trận, quân đội Nga đã hoàn tất việc kiểm soát Chasov Yar - một cao điểm chiến lược thuộc vùng Donetsk ở miền Đông Ukraine và tuyên bố đã tiến vào vùng ngoại ô của Kupiansk - một thành phố thuộc tỉnh Kharkov, miền Bắc Ukraine với dân số hơn 26.000 người trước xung đột.
Moscow cũng đồng thời tiến công vào Dnipropetrovsk, chiếm được làng Sichneve mà Nga gọi là Yanvarskoye. Đây là khu vực thứ ba nước này kiểm soát được ở Dnipropetrovsk. Trước đó, Nga đã giành quyền kiểm soát được Dachnoye và Malynivka.
Nga cũng bắt đầu tiến hành các cuộc tấn công UAV nhằm vào thủ đô Kiev trong khi Ukraine đáp lại bằng các cuộc tấn công sâu vào mạng lưới hậu cần và trung tâm năng lượng của Nga.
Chasov Yar và "vành đai pháo đài"
Bộ Quốc phòng Nga thông báo, lực lượng đổ bộ đường không của họ đã kiểm soát được Chasov Yar ngày 31/7. Các lực lượng của Moscow bắt đầu bao vây thành phố này từ tháng 3/2024, khoảng một tháng sau khi chiếm được Avdiivka, nằm cách đó 30km về phía Nam, giải phóng lực lượng cho các cuộc tấn công mới. Nga đã ưu tiên hướng tấn công này sau khi chiếm được thành phố Bakhmut vào tháng 5/2023.
Từ sau khi Bakhmut thất thủ, Nga đã tiến sâu khoảng 27km về phía Tây. Chasov Yar trở thành một mục tiêu vừa khó nhằn vừa có giá trị, Đây là mục tiêu khó nhằn vì nó nằm cạnh một con kênh tạo nên tuyến phòng thủ tự nhiên, song nó cũng có giá trị vì đây là vị trí cao giúp Nga quan sát các khu vực còn lại của vùng Donetsk do Ukraine kiểm soát.
“Chasov Yar là cao điểm chiến lược, giúp điều chỉnh tầm quan sát và tiến hành tác chiến hiệu quả”, chuyên gia quân sự Vitaly Kiselyov phát biểu trên kênh truyền hình Soloviev Live của Nga.
“Theo những gì có thể thấy, chúng tôi sẽ bao vây từ phía Nam và phía Bắc, dần dần làm suy yếu Ukraine và đẩy họ ra khỏi khu vực, đặc biệt là khi chúng tôi đang nắm giữ một vị trí cao thuận lợi hơn so với các khu vực khác", ông Kiselyov cho hay.
Một chuyên gia quân sự Nga khác cho rằng việc chiếm được Chasov Yar sẽ mở đường cho quân đội Nga tiến về phía “vành đai pháo đài” - khu vực gồm các thành phố được phòng thủ kiên cố của Ukraine tại Donetsk.
“Chasov Yar nằm trên đỉnh đồi, còn phía sau đó là những vùng đồng bằng rộng lớn. Cụm đô thị gần nhất gồm Kramatorsk, Druzhkivka và Kostiantynivka đều được phòng thủ rất chắc chắn", chuyên gia Nga Andrey Marochko nói với hãng tin TASS.
Chasov Yar nằm ở phía Bắc trong nỗ lực bao vây Kostiantynivka của Nga. Hôm 2/8, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố lực lượng của họ đã chiếm được Aleksandro-Kalinovo nằm ở phía Nam trong “gọng kìm” đang siết quanh Kostiantynivka.
Tuy vậy, một số nhà phân tích phương Tây cho rằng việc Chasov Yar thất thủ không mang ý nghĩa chiến lược lớn như phía Nga mô tả.
“Các bước tiến chiến thuật của Nga về phía Tây tại Chasov Yar không tạo ra thay đổi có ý nghĩa về mặt chiến dịch trong khu vực này", Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington nhận định.
“Quân Nga đã kiểm soát phần lớn phía Bắc và trung tâm Chasov Yar từ cuối tháng 1/2025, đồng thời bắt đầu tiến vào khu vực phía Tây Nam thành phố từ giữa tháng 6/2025", ISW cho biết.
Tổ chức này cũng nhấn mạnh rằng các tuyến liên lạc hậu cần của Ukraine hiện chưa bị đe dọa nghiêm trọng, bởi “quân Nga đã nằm trong tầm pháo từ tuyến hậu cần chính của Ukraine qua vành đai pháo đài từ cuối tháng 1/2025 và mặc dù họ giữ được vị trí dọc theo đường cao tốc T-0504 nối Bakhmut với Kostyantynivka suốt nhiều tháng nhưng vẫn chưa tạo ra mối đe dọa đáng kể đối với lực lượng Ukraine tại Kostiantynivka".
Tình hình ở Pokrovsk, khu vực mà Nga cũng đang bao vây cách Chasiv Yar khoảng 35km về phía Tây Nam lại diễn ra theo một cách khác. Ông Denis Pushilin, lãnh đạo Cộng hòa Nhân dân Donetsk cho biết, các tuyến liên lạc hậu cần của Ukraine vào Pokrovsk đã bị gián đoạn.
“Đối thủ phần lớn không còn khả năng tiếp tế đạn dược và xoay quân", ông Pushilin tuyên bố.
Tổng tư lệnh quân đội Ukraine - Tướng Oleksandr Syrskii cũng viết trên Telegram: “Tình hình khó khăn nhất hiện nay là ở các hướng Pokrovsk, Dobropillia và Novopavlivka”. Đây là hai khu định cư khác nằm phía sau Pokrovsk, thuộc vùng Donetsk chưa bị Nga chiếm được.
“Đối thủ đang tăng cường nỗ lực nhằm chiếm các cụm đô thị trọng yếu, tìm kiếm điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của chúng tôi, đồng thời tiến hành tác chiến chủ động trên nhiều mặt trận”, ông Oleksandr Syrskii nói.
Ông cũng cáo buộc các lực lượng Nga đang thành lập các nhóm phá hoại hoạt động phía sau chiến tuyến của Ukraine với mục tiêu “thâm nhập toàn diện” và Kiev đang “triển khai lực lượng đặc nhiệm chống phá hoại để truy tìm và tiêu diệt các nhóm này”.
Cuộc tiến công của Nga vào Kupiansk và “vùng đệm”
Ở đầu phía Bắc của mặt trận, Nga tuyên bố đã tiến vào Kupiansk (thuộc tỉnh Kharkov) ngày 5/8. Chuyên gia quân sự Nga Andrey Marochko nói với hãng tin TASS rằng quân đội Nga đang giao tranh với quân đội Ukraine trên đường phố tại Kupiansk. Theo ông, các đơn vị nhỏ cơ động của Nga đang được triển khai để tấn công chính xác vào vị trí của Ukraine.
Các đợt tiến công của Nga vào Dnipropetrovsk và Kharkov nằm ngoài 4 tỉnh Lugansk, Donetsk, Zaporizhia và Kherson - những khu vực mà Nga tuyên bố sáp nhập hồi tháng 9/2022.
Nga nói rằng họ đang thiết lập một “vùng đệm” để bảo vệ các khu vực này nhưng Ukraine cho rằng đó chỉ là cái cớ để Nga tiếp tục chiếm đóng sâu hơn. Một số quan chức Nga từng đề xuất rằng vùng đệm này cần sâu ít nhất 30km nhưng giới chức Moscow chưa đưa ra giới hạn cụ thể nào.
Cùng lúc đó, Nga vẫn tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công tầm xa vào Ukraine.
Bộ trưởng Nội vụ Ukraine, Ihor Klymenko, cho biết Nga sử dụng UAV Shahed có động cơ phản lực, bay nhanh hơn nhiều so với loại dùng động cơ cánh quạt và khó bị đánh chặn hơn để tấn công vào các thành phố của Ukraine.
Trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko hôm 1/8, Tổng thống Putin nói: “Về nguyên tắc, chúng tôi có thể chờ nếu giới lãnh đạo Ukraine cho rằng bây giờ chưa phải là thời điểm thích hợp" cho các cuộc đàm phán hòa bình, đồng thời nhận định: “mọi sự thất vọng đều bắt nguồn từ kỳ vọng quá lớn”. Ông cũng ám chỉ rằng, 3 vòng đàm phán trực tiếp trước đây vẫn chưa mang lại một lệnh ngừng bắn nào.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuần qua một lần nữa bày tỏ “thất vọng” với Tổng thống Putin và gần đây đã cho phép chuyển giao vũ khí Mỹ cho Ukraine. Hôm 1/8, Lầu Năm Góc thông báo sẽ bán tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến (AMRAAM) cho Kiev.
