Mỗi ngày, huyện Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh phải xử lý từ 12-15 tấn rác thải sinh hoạt (25-30 tấn vào mùa cao điểm du lịch). Cùng với đó, trung bình mỗi ngày, hàng tấn rác thải đại dương như phao, xốp, chai lọ nhựa, túi nilon, ngư lưới cụ hỏng... theo sóng gió dạt vào các bờ biển gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến cảnh quan du lịch. Tình trạng này đòi hỏi địa phương phải huy động nhiều nguồn lực để thu gom và làm sạch các bãi biển.
Chị Trần Quý Hòa (du khách đến từ Thái Nguyên) chia sẻ: “Tôi thấy có một số bãi tắm mà hoạt động kinh doanh thì những bãi đó cơ bản sạch, còn những bãi tự nhiên thì lượng rác thải trôi về đây rất nhiều, cảm giác cũng không được sạch sẽ cho lắm. Mặc dù nhìn hơi bừa bộn nhưng khung cảnh ở đây lại rất đẹp. Nếu như lượng rác ít hơn hoặc có những thùng rác cố định thì chúng tôi cũng cùng với mọi người phụ giúp để nhặt rác, nhưng tôi thấy không có chỗ thu gom rác nào cả”.
Với định hướng phát triển du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, Cô Tô xác định rõ việc xử lý rác thải và bảo vệ môi trường là nhiệm vụ cấp thiết. Hàng tuần, các cơ quan, đơn vị, lực lượng vũ trang, trường học và du khách thường xuyên tổ chức các đợt ra quân thu gom rác, làm sạch biển. Về công nghệ xử lý, từ tháng 7/2020, Cô Tô đã đưa vào vận hành hệ thống lò đốt rác công nghệ áp suất âm với công suất 750 kg/giờ. Hiện tại, khoảng 65-70% lượng rác thải của huyện được xử lý bằng phương pháp đốt, phần còn lại được chôn lấp.
Ông Lê Bảo Đức, Giám đốc Công ty Môi trường đô thị huyện Cô Tô cho biết, nhà máy xử lý rác thải hiện tại vẫn đáp ứng được nhu cầu nhưng cần được đầu tư, nâng cấp để theo kịp tốc độ tăng rác thải (15-20%/năm). Tuy nhiên, cần phải tuyên truyền nâng cao ý thức người dân, đầu tư công nghệ mới và đảm bảo kinh phí cho hoạt động thu gom, xử lý rác.
“Đối với khu xử lý rác thải này, hiện nay cơ bản vẫn đáp ứng được nhu cầu và công suất, quy mô này có thể duy trì được khoảng 5 năm nữa. Để đảm bảo môi trường bền vững, thời gian tới cũng cần triển khai nhiều nhiệm vụ như tiếp tục tuyên truyền cho người dân, thực hiện chế tài xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về môi trường, đầu tư đổi mới công nghệ, nâng công suất của khu xử lý rác thải; Cần quan tâm đầu tư nguồn lực cho việc thu gom, xử lý rác thải như có nguồn kinh phí để đảm bảo công tác này được vận hành xuyên suốt”.
Đáng chú ý, từ tháng 9/2022, Đề án 175 - "Huyện đảo Cô Tô không rác thải nhựa" đã được triển khai, góp phần giảm hơn 50% lượng rác thải nhựa trên địa bàn. UBND huyện Cô Tô đang nghiên cứu và đề xuất các mô hình công nghệ mới để xử lý rác thải và nước thải, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Ông Hà Mạnh Hùng, Trưởng phòng Nông nghiệp, Môi trường và Xây dựng huyện Cô Tô cho biết, địa phương đang triển khai các bước đầu tư xây dựng Khu xử lý nước thải tập trung tại thị trấn Cô Tô, giai đoạn 1 với kinh phí trên 60 tỷ đồng. Tuy nhiên, ông Hà Mạnh Hùng cũng thẳng thắn chia sẻ những khó khăn về kinh phí, trang thiết bị thu gom rác vừa thiếu vừa cũ và mong muốn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ tỉnh Quảng Ninh về nguồn lực tài chính, công nghệ xử lý rác thải và nước thải.
“Với Cô Tô, việc bảo vệ môi trường là rất quan trọng. Hiện, trên địa bàn, việc phân bổ kinh phí để xử lý rác thải cũng rất hạn hẹp, cùng với đó là chỉ thu gom bằng thủ công chứ cũng chưa có đơn giá về máy móc để các doanh nghiệp có thể đầu tư máy móc như sàng, dọn rác. Chúng tôi mong muốn tỉnh, các ngành quan tâm, dành nguồn lực kinh phí nhất định để Cô Tô duy trì dọn rác hàng năm, qua đó đảm bảo cảnh quan môi trường; Xem xét giới thiệu 1 công nghệ thu gom, xử lý rác thải tập trung vì công nghệ đốt cũng chưa được hoàn hảo, chưa triệt để. Cũng đề nghị được hướng dẫn về công nghệ xử lý nước thải", ông Hà Mạnh Hùng cho hay.
Những nỗ lực của Cô Tô trong việc bảo vệ môi trường là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, để "đảo ngọc" thực sự phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế và môi trường, cần có sự chung tay, hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa từ các cấp chính quyền và cộng đồng.
