Những ngày qua, đoạn clip ghi lại hình ảnh được cho là bác sĩ, y tá Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định từ chối cấp cứu cháu bé bị tai nạn giao thông vì chưa đóng tạm ứng viện phí đã được chia sẻ trên mạng xã hội và các cơ quan báo chí, khiến dư luận bức xúc.
Đến thời điểm hiện tại, một số cán bộ thuộc ca trực liên quan vụ việc cấp cứu cháu bé tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định đã bị tạm đình chỉ công tác để phục vụ công tác xác minh, điều tra, làm rõ.
Dưới góc độ pháp lý, thạc sĩ, luật sư Võ Đình Đức, Công ty Luật TNHH Đông Nam Á cho rằng, cần làm việc với người đã quay clip, tiến hành trích xuất toàn bộ các camera liên quan của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định trong khu vực xảy ra sự việc nêu trên để làm rõ một cách toàn diện, có hay không việc yêu cầu người đi cùng phải đóng đủ tiền mới tiến hành cấp cứu cho cháu bé.
Cũng theo luật sư Võ Đình Đức, Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 và có hiệu lực thi hành năm 2024 đã có quy định rất chi tiết về các hành vi bị cấm trong hoạt động khám chữa bệnh, trong đó hành vi từ chối hoặc cố ý chậm chạp cứu người bệnh là hành vi bị nghiêm cấm. Theo đó, Khoản 2, Điều 7, Luật Khám bệnh, chữa bệnh quy định về hành vi bị cấm: “Từ chối hoặc cố ý chậm cấp cứu người bệnh, trừ trường hợp quy định tại Điều 40 của Luật này”.
Điều 44, Luật Khám bệnh, chữa bệnh cũng quy định về nghĩa vụ của người hành nghề khám chữa bệnh, trong đó nghĩa vụ được quy định đầu tiên là: “Kịp thời sơ cứu, cấp cứu, khám bệnh, chữa bệnh cho người bệnh, trừ trường hợp quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 40 của Luật này”.
Đối chiếu các quy định tại Điều 40, Luật Khám bệnh, chữa bệnh cho thấy, trường hợp cháu bé trong tình trạng nguy cấp cần được cấp cứu và không thuộc trường hợp bệnh viện, các cán bộ y tế được áp dụng quyền từ chối khám bệnh, chữa bệnh.
Cùng với đó, Luật Trẻ em năm 2016 đã quy định rất rõ về các hành vi bị cấm đối với trẻ em, trong đó có quy định liên quan đến hành vi cứu chữa, bảo vệ sức khỏe trẻ em như sau:
Điều 6. Các hành vi bị nghiêm cấm: Từ chối, không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, không kịp thời việc hỗ trợ, can thiệp, điều trị trẻ em có nguy cơ hoặc đang trong tình trạng nguy hiểm, bị tổn hại thân thể, danh dự, nhân phẩm.
Trong vụ việc này, thông qua các phương tiện truyền thông cho thấy bước đầu cháu bé rất nguy kịch và đã phải chuyển lên viện trung ương để điều trị, tạm thời qua nguy hiểm.
“Điều đó cho thấy sự việc có dấu hiệu của hành vi cố ý “Không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng” được quy định tại Điều 132 Bộ Luật hình sự năm 2015 và cần được điều tra, xác minh làm rõ. Nếu có căn cứ cần phải khởi tố vụ án để xử lý nghiêm các cá nhân có hành vi vi phạm’, luật sư Võ Đình Đức cho biết.
Như vậy, dưới góc độ pháp luật nếu bác sĩ, y tá cố tình từ chối hoặc chậm trễ cứu chữa người bị tai nạn mà gây hậu quả nghiêm trọng thì mức xử lý càng nặng. Khi hậu quả xảy ra là bệnh nhân tử vong, hành vi đó có thể bị xem xét ở khung hình phạt cao nhất của Điều 132 (tù từ 3 đến 5 năm), đồng thời có thể bị xử lý bổ sung là cấm hành nghề, buộc bồi thường dân sự và thu hồi chứng chỉ hành nghề theo Luật Khám, chữa bệnh.
Trong trường hợp bác sĩ, y tá có hành vi thiếu trách nhiệm trong cấp cứu, dẫn đến chết người thì hành vi này có thể bị xem xét ở tội "Vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp" được quy định tại Điều 129 Bộ luật Hình sự.
Đến thời điểm này, Sở Y tế tỉnh Nam Định đang phối hợp với lực lượng công an tỉnh Nam Định cùng vào cuộc rà soát lại mọi quy trình tiếp nhận, xử trí liên quan đến trường hợp bệnh nhi không được cấp cứu kịp thời.
Thực tế, trước đó đã có vụ việc bác sĩ bị khởi tố theo Điều 132 Bộ luật Hình sự. Năm 2017, tại tỉnh Bình Dương, một người bị tai nạn giao thông nặng được người dân đưa đến phòng khám tư nhân gần hiện trường để cấp cứu. Tuy nhiên, bác sĩ trực tại phòng khám từ chối tiếp nhận, với lý do không đúng quy trình, không có giấy tờ... Trong khi chờ chuyển viện, người bị nạn đã tử vong do mất máu quá nhiều.
Qua xác minh, điều tra, công an xác định, bác sĩ trong khi đủ điều kiện và chuyên môn nhưng lại có hành vi từ chối cấp cứu người đang nguy kịch được xác định là không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, và đã bị khởi tố theo Điều 132 Bộ luật Hình sự. Ngoài ra, bác sĩ này còn bị thu hồi chứng chỉ hành nghề và đình chỉ công tác.
Cũng tại tỉnh Bình Dương, vào tháng 8/2021, ông Ngô Dương, 57 tuổi, trọ tại phường Tân Đông Hiệp, bị ngất nên được người thân lần lượt đưa đến các cơ sở y tế, trong đó có Phòng khám Đa khoa Ngọc Hồng nhưng không nơi nào nhận cấp cứu. Ông Dương được đưa về, sau đó tử vong, nghi do đột tử.
Kết quả điều tra ban đầu xác định, các bác sĩ tại phòng khám Ngọc Hồng đã thiếu trách nhiệm trong trong ca trực chứ không phải cố tình; một phần nguyên nhân sự việc là do người nhà nạn nhân chỉ hỏi bảo vệ, không trình bày rõ sự việc khi đến.
Từ đó, không đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Cơ quan điều tra đã đề nghị ngành y tế xử phạt hành chính và rút giấy phép hành nghề của các bác sĩ trong ca trực này.
Sự việc xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định và các cơ sở y tế khác đã gióng lên hồi chuông cảnh báo, nhắc nhở các bác sĩ, y tá cần nắm vững và tuân thủ nghiêm túc Luật Khám bệnh, chữa bệnh, quy định y đức của Bộ Y tế, nhằm tránh xảy những rủi ro pháp lý đáng tiếc.
