Chương trình phát thanh đầu tiên công bố toàn văn bản tuyên ngôn Độc lập đánh dấu sự ra đời của nước Việt Nam mới, thoát khỏi ách thực dân “rũ bùn đứng dậy sáng lòa”.
Chương trình phát thanh đầu tiên gói gọn trong 90 phút với công suất phát sóng còn nhỏ bé, nhưng làm nức lòng đồng bào chiến sĩ cả nước, kiều bào và bạn bè yêu hòa bình công lý trên thế giới. Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau này nhận xét:”Tín hiệu nhỏ, nhưng tiếng vang lớn”. Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong lời tựa cuốn sách “Nửa thế kỷ Tiếng nói Việt Nam” khẳng định: “Khoảnh khắc thời gian ấy mãi mãi in đậm vào ký ức của người Việt Nam”.
“Đài TNVN là con đẻ Cách mạng tháng Tám, vinh dự được Bác Hồ - Anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, người sáng lập nền báo chí Cách mạng Việt Nam trực tiếp chỉ đạo thành lập. Sinh ra từ máu lửa Cách mạng, lớn lên từ hai bàn tay trắng, Đài TNVN đã chiến đấu, xây dựng, trưởng thành cùng cả nước” (Tổng bí thư Lê Khả Phiêu viết lời tựa cho cuốn sách “Tiếng nói Việt Nam - cầu nối Đảng với Dân)
Đặc biệt Đài TNVN được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm, chăm sóc trong những ngày trứng nước, khi mà vận mệnh Dân tộc như ngàn cân treo sợi tóc, phải chống chọi với thù trong giặc ngoài (Từ tháng 9/1945 đến 12/1946) Những ngày đầu Chính phủ còn non trẻ, Chủ tịch nước bộn bề bao công việc, nhưng Bác dặn Tổng biên tập Trần Lâm là hễ có tin tức bình luận khó thì gửi Bác xem trước. Tin hay Bác phê “Được”, bình luận chưa đúng, sơ suất, có thể bị địch lợi dụng xuyên tạc, Bác phê “Dại” và sửa lại rất cẩn trọng. Bác Hồ coi đài phát thanh là công cụ phục vụ cách mạng là nơi để dân nói, là “cầu nối giữa Chính phủ với Nhân dân”. Hễ có việc trọng đại với dân với nước, hay những điều cần giải thích cho dân biết, dân hiểu, dân làm theo thì Bác đến thẳng phòng thu Đài TNVN nói chuyện trực tiếp với đồng bào chiến sĩ cả nước. Bác căn dặn cán bộ nhân viên Đài phát thanh Quốc gia là “trong bất kể tình huống nào các cô các chú phải giữ làn sóng liên tục”. Làn sóng của Đài là biên niên sử bằng tiếng nói và âm nhạc. Hơn nữa làn sóng đài còn là nơi truyền tải thông tin công khai lời lẽ cô đọng, dễ hiểu mà bên trong là lệnh, là chỉ thị của chính phủ, quân đội phục vụ kháng chiến.
Theo mật lệnh 8 giờ tối ngày 19/12/1946 hễ nghe Đài TNVN phát đi chương trình đặc biệt với dòng tin “Đồng bào chú ý. Cuộc kháng chiến toàn quốc đã bắt đầu” là tín hiệu toàn chiến trường nhất tề tiến công. Trong chiến dịch Biên giới 1950, Bác Hồ cho phép quân đội Pháp được đưa thương binh rời mặt trận. Chỉ huy mặt trận thưa là báo tin bằng cách nào, Bác bảo thông báo trên Đài phát thanh Tiếng nói Việt Nam. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ 1954 những bài bình luận mang tên Chính nghĩa được chỉ huy bộ phận báo chí tại mặt trận duyệt, nhiều bình luận do Đại tướng Võ Nguyên Giáp duyệt được phát ngay trên làn sóng đài TNVN là ý chỉ đạo phối hợp toàn chiến trường Đông Dương với Điện Biên Phủ. Nhiều bình luận phát trên Đài TNVN, đài Phát thanh Giải phóng thời kỳ chống Mỹ cứu nước không chỉ cổ vũ quân dân ta mà còn “nghi binh”, đánh lạc hướng quân địch. Trong chiến tranh, Đài phát thanh là công cụ thông tin tuyên truyền sắc bén, kịp thời, hiệu quả. Đại tướng Võ Nguyên Giáp khẳng định trong chiến tranh vệ quốc, Đài TNVN và Đài Phát thanh Giải phóng là “binh chủng hợp thành làm nên chiến thắng”.
Đài phát thanh Quốc gia mang tên Tiếng nói Việt Nam ra đời trong những ngày mở ra thời đại mới, thời đại Hồ Chí Minh, đồng hành cùng dân tộc trong dặm dài lịch sử.
Nhà báo lão thành Trần Lâm - Tổng biên tập đầu tiên của Đài TNVN kể lại trong hồi ký “50 năm Đài TNVN, những chặng đường gian nan và kỳ thú” rằng: "Ngày 15/9/1945 chúng tôi lấy hai bản tin tiếng Anh và tiếng Pháp soạn lại thành thể văn thông tấn, đặt tên là VNA (Việt Nam News Agency) và AIV (Agence d’Infornation du Viet nam), dịch là hãng Thông tấn Việt Nam, truyền đi bằng tín hiệu mooc, ta thường gọi là tích tè... Như vậy là một tuần sau khi Đài TNVN chào đời thì hãng Thông tấn Việt Nam, tiền thân của Thông tấn xã Việt Nam cũng ra mắt thế giới bằng bản tin tiếng Anh và tiếng Pháp”.
Ngày 7/9/1970, từ trong lòng Đài TNVN, Đài Truyền hình Việt Nam ra đời, đánh dấu bước ngoặt lớn sự phát triển của Báo chí Cách mạng Việt Nam. Thủ tướng Phạm Văn Đồng nhận xét: “Từ một gốc nảy ra ba cành, từ chủ trương của Đảng, của Bác Hồ đã hình thành, phát triển ba cơ quan báo chí lớn trong làng báo Việt Nam” (Lời tựa sách “Nửa thế kỷ Tiếng nói Việt Nam” NXB CTQG - 1995).
Làn sóng Đài TNVN là thư ký lịch sử, trung thành ghi lại những dấu mốc trọng đại của dân tộc. Từ bầu cử Quốc hội đầu tiên (1/6/1946) đến phát lệnh Toàn quốc kháng chiến (20/12/1946), đi chiến dịch Biên giới (1950) đến chiến thắng Điện Biên phủ (7/5/1954) “nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng”. Suốt chặng đường 21 năm (1954 - 1975), Đài TNVN cùng cả nước thực hiện hai nhiệm vụ chính trị lớn lao là xây dựng bảo vệ miền Bắc và chiến đấu giải phóng Miền Nam, đưa giang sơn vẹn toàn về một mối. Khởi đầu từ “Đồng khởi Bến Tre” qua “Tấn công và nổi dậy Tết Mậu Thân (1968), rồi 81 ngày đêm rực lửa Thành cổ Quảng Trị (1972), lên miền tây Trường Sơn “chặt Buôn Mê Thuột rụng cả Tây Nguyên”, tràn về đồng bằng với bước chân thần tốc Giải phóng quân làm nên chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng Sài Gòn – Gia Định, giải phóng hoàn toàn Miền Nam trưa ngày 30/4/1975 lịch sử. Mỗi một sự kiện lịch sử, mỗi một địa danh máu lửa đều có dấu chân của phóng viên Đài TNVN, Đài Phát thanh Giải phóng. Chiến trường và hậu phương cùng tác nghiệp làm nên những dòng tin, thiên phóng sự, bài bình luận cổ vũ đồng bào, chiến sỹ cả nước. Những ngày tháng ấy, làn sóng phát thanh còn chuyển tải những tác phẩm của các bạn đồng nghiệp của TTXVN, Báo Nhân dân, Quân đội nhân dân cùng nhiều tờ báo khác tạo nên sức mạnh tổng hợp truyền thông, lan tỏa giá trị thông tin, tăng thêm sức sống của báo chí Cách mạng nước nhà.
Đài TNVN và đội ngũ báo chí cùng nhân dân cả nước trải qua những năm tập trung quan liêu bao cấp nặng nề, khắc nghiệt, nền kinh tế và cuộc sống xã hội chạm đáy, hầu như không có lối thoát. Những năm đầu tám mươi của thế kỷ trước, một tia sáng lóe lên từ những thửa ruộng “khoán chui” trên đất Vĩnh Phú, nhà báo là người đầu tiên nhìn ra nguồn sáng ấy. Một trong những cơ quan báo chỉ chủ lực của nhà nước là Đài TNVN đã đi tiên phong phản ánh chân thực những đốm lửa sáng ấy trên cánh đồng Vĩnh Phú, Hải Phòng, Hà Nam Ninh tạo nên cơn sốc lớn trong xã hội, lan tỏa trong mọi cuộc họp của cấp ủy, chính quyền.
Phóng sự của phóng viên Trương Hữu Lợi “Huyện Xuân Thủy phát huy tác dụng của khoán sản phẩm” được Chủ tịch Trường Chinh đọc trước khi phát sóng. Sau đó là “cuộc họp báo” chỉ có hai người là đồng chí Trường Chinh và phóng viên Đài TNVN Trương Hữu Lợi. Phóng viên thẳng thắn phản ánh thực tế, Chủ tịch Quốc hội lắng nghe và nhắc lại ý kiến từng nói với bí thư huyện ủy Xuân Thủy “Tôi nghiệm thấy từ khi có đảng, có cách mạng đến nay, một khi quần chúng nhân dân làm chủ thực sự thì cách mạng gặp khó khăn mấy cũng vượt qua”. Báo chí Cách mạng đã góp phần làm nên cách mạng mới, tạo dựng công cuộc đổi mới triệt để, toàn diện mở ra đường lớn cho đất nước hội nhập quốc tế để hôm nay thập kỷ thứ hai của thế kỷ 21 đưa dân tộc vào Kỷ nguyên vươn mình.
Trên trang chủ của Báo chí Cách mạng Việt Nam trăm năm tuổi thì Đài TNVN tròn 80 xuân. Sự ra đời của Đài TNVN 80 năm trước là báo hiệu cho thế giới biết một nước Việt Nam mới ra đời với chính thể Dân chủ Cộng hòa, với mục đích tối thượng là Độc lập, Tự do, Hạnh phúc. Đây là đài phát thanh quốc gia đầu tiên ở bán đảo Đông Dương, là đài phát thanh tiếng Việt đầu tiên trên thế giới, là khởi đầu cho hệ thống phát thanh cả nước. Trong kỷ nguyên số, truyền thông báo chí bùng phát, thị phần công chúng có khác nhau, nhưng Tiếng nói Việt Nam vẫn là “hồn thiêng sông núi” là người bạn gần gũi với mọi gia đình, với mọi người, mọi lúc, mọi nơi.
