Chiều 17/6, thảo luận về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu Quốc hội Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) cho biết: "Hiện nay, Bộ luật Lao động quy định người làm việc trong điều kiện bình thường không quá 8 giờ mỗi ngày, 48 giờ mỗi tuần. Nhà nước khuyến khích tuần làm việc 40 giờ, song quy định này chưa phổ biến do năng suất lao động còn thấp, thu nhập chưa cao, người lao động phải kéo dài thời gian làm việc để đảm bảo đời sống".
Ở khu vực công, chế độ làm việc 40 giờ mỗi tuần (8 giờ/ngày, 5 ngày/tuần) được áp dụng theo Quyết định 188/1999 của Thủ tướng nhằm tăng hiệu quả công việc hành chính, tiết kiệm chi phí điện nước, ngân sách chi trả và giúp công chức, viên chức có thêm thời gian nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động.
Ông Phạm Trọng Nghĩa đề xuất số giờ làm ở khu vực tư cũng giảm dần về mức này: “Tôi đề nghị sớm trình Quốc hội giảm giờ làm việc bình thường cho người lao động trong khu vực tư từ 48 giờ xuống 44 giờ/tuần thực hiện từ năm 2026, tiến tới còn 40 giờ/tuần thực hiện từ năm 2030".
Đại biểu Lạng Sơn đề xuất cho phép doanh nghiệp lựa chọn quy định giờ làm theo ngày hoặc tuần, nhưng phải thông báo cho người lao động biết.
Liên quan đến vấn đề xoá bỏ thuế khoán, đại biểu Nghĩa cho biết, trong gần 5 triệu hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh ở nước ta, hiện hơn 2,5 triệu hộ kinh doanh có đăng ký mã số thuế. Số còn lại, đa phần là cá nhân kinh doanh, chiếm gần 50%.
Nghị quyết số 68-NQ/TƯ ngày 4/5/2025 của Trung ương yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026.
Trong khi đó, Nghị quyết số 198/2015/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội bổ sung cá nhân kinh doanh và quy định: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1/1/2026.
Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử từ 1/6/2025 cho cả hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
Ông Phạm Trọng Nghĩa đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo truyền thông và hướng dẫn thực hiện; trường hợp cần thiết sẽ trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh phạm vi áp dụng, giãn lộ trình bỏ thuế khoán để bảo đảm tính khả thi, phù hợp Nghị quyết số 68-NQ/TƯ và khoan sức dân, ngăn chặn lạm phát tăng cao.
Cho ý kiến về việc giữ chân người tài trong các cơ quan nhà nước, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) nêu thực trạng một số cán bộ, công chức giỏi, trình độ chuyên môn cao và năng lực tốt xin nghỉ việc hoặc chuyển ra khu vực tư trong đợt sáp nhập bộ máy. Người dân tộc thiểu số ở cơ sở được đào tạo khá bài bản cũng đang rời khỏi hệ thống, dẫn tới nguy cơ mất cân đối nghiêm trọng cơ cấu đội ngũ.
"Việc mất đi nguồn nhân lực trình độ cao và giàu kinh nghiệm sẽ khiến bộ máy khó đạt mục tiêu theo đúng định hướng cải cách", ông Thắng nói, ví hiện tượng này là "những cuộc chia ly trong thời bình", không chỉ gây tổn thất trước mắt mà còn có hệ lụy dài hạn đối với chất lượng bộ máy hành chính.
Theo ông, sau sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều gia đình cán bộ, công chức buộc phải sống xa nhau hàng trăm cây số, con cái phải gửi ông bà hoặc người thân chăm sóc.
"Nhà trọ, nhà công vụ đang chờ đợi họ trong sự trăn trở cơm áo gạo tiền và những xáo trộn, khó khăn khác - đó là những tổn thương âm thầm nhưng không kém bất cứ sự hy sinh nào, rất cần được ghi nhận và trân trọng", đại biểu nêu thực trạng.
Ông Hoàng Đức Thắng cũng kiến nghị giải quyết hài hòa các nhóm vấn đề gồm chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc, sự ghi nhận - đánh giá và cơ hội thăng tiến để giữ chân người tài. Trong đó, tiền lương và phúc lợi phải là trung tâm, đảm bảo tính cạnh tranh với khu vực tư, đặc biệt tại các vị trí đòi hỏi trình độ chuyên môn cao.
"Môi trường công vụ cũng cần được cải tổ theo hướng chuyên nghiệp, khuyến khích đổi mới sáng tạo, đánh giá công tâm, giúp người lao động được ghi nhận và đóng góp xứng đáng. Nhất thiết phải cải cách công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ; chú trọng thu hút nhân lực trẻ, trình độ cao và có tư duy sáng tạo", đại biểu Thắng nhấn mạnh.
