Họ gặp nhau trong những xúc cảm thiêng liêng của Tháng 7, của những cái bắt tay siết chặt giữa quá khứ và hôm nay. Nhiều câu chuyện được họ kể dẫu bi ai mà hùng tráng, xót xa nhưng cũng rất đỗi tự hào…
Những ngày Tháng 7 lịch sử, giữa trung tâm Thủ đô Hà Nội có một cuộc hội ngộ đặc biệt, chan chứa ân tình.
Đến từ các xã, phường khác nhau của thành phố Hà Nội, những đại biểu về dự Hội nghị người có công, nhân chứng lịch sử tiêu biểu toàn quốc năm 2025 - họ mang theo những câu chuyện của đời mình, có nỗi đau, có mất mát nhưng đầy tự hào. Tự hào vì được sống, được cống hiến và hôm nay được tri ân.
Ở cái tuổi ngoài 90 nhưng khi chia sẻ về những ngày tham gia cách mạng, bà Bùi Thị Thịnh - nữ cựu tù chính trị, hiện đang sống ở phường Hà Đông vẫn chẳng lẫn một chi tiết nào. Sinh ra trong một gia đình mà tất cả các thành viên đều tham gia cách mạng, nên ngay khi mới 14 tuổi, bà Thịnh đã xung phong làm Đội viên Ban Điệp báo công an Hải Phòng. Năm 15 tuổi, bà làm giao liên, mang thư, tài liệu của Hà Nội - Hải Phòng ra vùng tự do. Bên cạnh đó bà còn giúp đưa thư của các chiến sĩ đang chiến đấu ngoài mặt trận về cho gia đình và bà còn làm điệp báo để gửi các tài liệu, báo cáo cho quân đội của ta. Năm 1950, bà Bùi Thị Thịnh bị địch bắt. Gần 1 năm trong tù, bà bị tra tấn nhục hình, nhiều lần ngất đi nhưng quyết không khai.
Trong cuộc gặp gỡ Tháng 7 này, bà bày tỏ niềm vui trước sự thay đổi của đất nước, mà bà vừa là nhân chứng, vừa là người trực tiếp đóng góp công sức nhỏ bé vào sự thay đổi đó. Những chính sách của Đảng và Nhà nước về an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, chính sách đãi ngộ với người có công với cách mạng ngày càng được quan tâm, hoàn thiện khiến cho những lão thành cách mạng như bà Bùi Thị Thịnh càng thêm vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.
"Từ năm 1994 là có chế độ tù đày thì tôi thấy ban đầu ít một, dần dần và bây giờ cảm thấy tuyệt vời lắm, chu đáo quá. Hàng tháng tôi được gần 2 triệu và hàng năm thường tổ chức ở địa phương đều có gặp gỡ người có công, rất chu đáo và trân trọng", bà Bùi Thị Thịnh nói.
Còn với mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Cứu, ở xã Ngọc Hồi, Hà Nội thì mấy chục năm qua, kể từ ngày người con trai duy nhất lên đường ra trận và không trở về, mẹ chỉ biết lặng lẽ nhớ và gọi tên anh. Khẽ chấm những giọt nước mắt trên gương mặt già nua, mẹ Cứu kể giọng nghẹn ngào “Trước lúc ra trận, nó dặn tôi, mẹ ở nhà giữ gìn sức khỏe, con đi rồi sẽ trở về…Vậy mà nó đi mãi”. Ngày nhận giấy báo tử của con, mẹ Cứu như chết lặng. Bao năm đã trôi qua, nỗi đau ấy dẫu chưa nguôi ngoai nhưng giờ đây mẹ luôn nói rằng “muốn độc lập thì phải hi sinh, mẹ chọn mất mát về cho riêng mình".
"Thanh niên cái là xung phong luôn, cả làng có 2 đứa là con nhà tôi và con nhà bà chị gái nhà tôi nữa. Con nhà bà chị gái cũng hy sinh và con nhà tôi cũng hy sinh. Vì nước, vì dân, con đi và mất thì gia đình cũng vui tâm. Cả nước, chứ chả cứ mình con tôi", mẹ Cứu nói.
Cũng như mẹ Cứu, ở cái tuổi 100 tròn, mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Điểm, ở xã Chương Dương, thành phố Hà Nội không còn nghe được rõ, chuyện ngày trước có đoạn nhớ đoạn quên, nhưng ánh mắt mẹ như sáng hơn khi nhắc những chuyện xưa. Mẹ Điểm sinh được 9 người con, trong đó có 4 người đi bộ đội, 2 người đã hy sinh trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. 2 lần nhận giấy báo tử của con, nỗi đau nối tiếp nỗi đau, nhưng mẹ Điểm vẫn kiên cường, tần tảo, cống hiến cho quê hương đất nước.
"Vì dân, vì nước người đóng góp công, đóng góp của, còn người bỏ xương máu thì mới có cuộc sống ngày nay. Nghĩ lại thế thôi, chứ không đóng góp thì chẳng có ngày nay".
Chiến tranh đã lùi xa, những đau thương, mất mát phần nào nguôi ngoai, nhưng mỗi năm cứ đến Tháng 7 về, mỗi người dân Việt Nam đều như sống chậm lại, thêm chiêm nghiệm và bày tỏ lòng biết ơn trước sự cống hiến, hy sinh xương máu của những anh hùng liệt sĩ, người có công với cách mạng cho cuộc sống độc lập, tự do hôm nay.
